Biopsje piersi pod kontrolą USG są wykonywane od wielu lat, ponieważ są bardziej preferowane w stosunku do diagnostycznej biopsji chirurgicznej z uwagi na swoją małoiwazyjność. W Polsce wykonują je m. in. chirurdzy onkologiczni, którzy nabyli takie umiejętności podczas specjalistycznych kursów doszkalających.
Biopsje gruboigłowe piersi pod kontrolą USG mają minimalne ryzyko powikłań oraz skutków ubocznych i są stosunkowo szybkie do wykonania po opanowaniu podstawowej techniki. Znajomość niuansów oraz względnych zalet i wad urządzeń do biopsji piersi może poprawić dokładność badania i zmniejszyć błędy związane z wykonywaną procedurą. Chociaż wiele biopsji piersi pod kontrolą USG zajmuje kilka minut w rękach sprawnego operatora, to jednak pojawiają się też trudne przypadki. Należą do nich małe, subtelne zmiany, które mogą zostać zakryte po podaży środka znieczulającego, zmiany przylegające do kompleksu otoczka-brodawka, skóry lub implantu piersi, zmiany ruchome oraz zmiany w głębokiej, gęstej tkance gruczołowej tuż przed mięśniem piersiowym.
Często niewielka modyfikacja podstawowych technik biopsji piersi pod kontrolą USG może zoptymalizować pobieranie próbek diagnostycznych przy jednoczesnej minimalizacji powikłań. Podobnie jak w przypadku interwencji USG niezwiązanych z piersiami, zabiegi biopsji gruboigłowej pod kontrolą USG w obrębie piersi rozpoczynają się od uzyskania zgody pacjentki i omówienia ryzyka, korzyści i alternatywnych rozwiązań. W porównaniu z zabiegami interwencyjnymi w piersi wykonywanymi pod kontrolą mammograficzną, pierś nie jest uciskana i dyskomfort dla pacjentki jest dużo mniejszy.
Ułożenie pacjentki to sprawa kluczowa i najczęściej jest to pozycja leżąca z odwiedzioną kończyną górną za głowę. Pozwala ona na łatwy dostęp do zmiany w piersii umożliwia przejście igły przez tkanki piersi do podejrzanej zmiany. Podstawowe wyposażenie tacy zabiegowej obejmuje instrumenty potrzebne do znieczulenia miejscowego, skalpel do wykonywania 3-4 mm nacięcia na skórze, gazę oraz igłę biopsyjną umożliwiającą dotarcie do głębszych tkanek podczas znieczulenia miejscowego.
Po zidentyfikowaniu celu biopsji za pomocą USG, skóra piersi jest przygotowywana za pomocą antyseptycznego roztworu czyszczącego, a na głowicę USG nakładana jest jałowa osłonka lub używany jest sterylny rękaw. Procedurę rozpoczyna się poprzez znieczulenie miejscowe zarówno skóry właściwej, jak i głębiej położonej tkanki piersi wokół podejrzanej zmiany. Dodatkowo znieczula się tor wewnątrz gruczołu piersiowego, którym będzie wprowadzana igła.
Przed rozpoczęciem procedury wybiera się urządzenie do biopsji gruboigłowej pod USG z uwzględnieniem średnicy igły. Kolejne kroki związane z ustawieniem igły względem celu różnią się nieznacznie w zależności od wybranego urządzenia. Niezależnie od tego, jakie urządzenie jest używane, stosuje się podstawowe zasady utrzymania wizualizacji igły podczas biopsji z wolnej ręki. Istnieją dwa główne typy urządzeń powszechnie stosowanych w biopsji gruboigłowej piersi pod kontrolą USG: tzw. igły automatyczne/półautomatyczne oraz urządzenia do biopsji piersi wspomaganej próżnią (VABB) – biopsja mammotomiczna pod kontrolą USG.
Każde urządzenie ma swój własny zestaw zalet, jak i wad. Większość igieł półautomatycznych/automatycznych do biopsji gruboigłowych pod USG wykorzystuje mechanizm sprężynowy i szybką, dwustopniową akcję odblokowywania mechanizmu pobierającego. Jest on uruchamiany przez przycisk aktywowany palcem na urządzeniu trzymanym przez chirurga onkologicznego.
Procedura ta może być praktykowana jako technika jednoetapowa, co oznacza, że igła z miejscem przeznaczonym na próbki i kaniula tnąca są wdrażane prawie jednocześnie za pomocą jednego przycisku. Alternatywnie, można ją wykonać w dwóch etapach, a każdy z nich jest zakończony oddzielnie. Pierwszy etap polega na wprowadzeniu igły biopsyjnej z miejscem przeznaczonym do pobierania próbek do tkanki docelowej. W drugim etapie nad naciętą igłą umieszcza się zewnętrzną pustą kaniulę tnącą, która ścina tkankę.
Podejście dwuetapowe może być stosowane nie tylko w celu potwierdzenia, że miejsce do pobierania próbek jest umieszczone w obrębie podejrzanej zmiany, ale także w celu dokonania dokładnych korekt w pozycjonowaniu igły pomiędzy dwoma etapami. Na przykład po wprowadzeniu igły biopsyjnej chirurg onkologiczny może lepiej określić położenie igły w zmianie pod kontrolą USG. Ponieważ zewnętrzna kaniula tnąca nie została wprowadzona, w razie potrzeby można ponownie wyregulować igłę biopsyjną, aby lepiej wyśrodkować ją w miejscu docelowym.
Czasami, w przypadku podejścia dwuetapowego, można zastosować siłę skierowaną w dół na rękojeść urządzenia, wytwarzając moment obrotowy wraz z niewielką siłą unoszącą, co powoduje wprowadzenie większej ilości tkanki docelowej do kanału przed wprowadzeniem zewnętrznej kaniuli tnącej. Może to być pomocne w przypadku, gdy miejsce do pobrania próbek znajduje się nieco bardziej z tyłu w stosunku do zmiany niż jest to pożądane. Inny scenariusz, w którym dwuetapowe podejście może być pomocne, dotyczy bardzo powierzchownych celów. Dzięki temu uzyskuje się pewność, że skóra piersi nie zostanie naruszona.
Podsumowując, igły do biopsji gruboigłowej pod USG 14G lub większe systemy igieł sprężynowych umożliwiają pobranie odpowiedniej próbki tkanek do dokładnej diagnozy. Do dokładnej diagnozy histologicznej wystarczą trzy dobrej jakości. Biopsje gruboigłowe pod kontrolą USG podejrzanych zmiany wynikających z wcześniejszych badań piersi są preferowane w stosunku do biopsji chirurgicznych. Zrozumienie mechanizmów działania powszechnie stosowanych urządzeń do biopsji używanych przez chirurgów onkologicznych może pomóc pacjentce spokojniej podejść do takiej procedury, jak i zrozumieć konieczność jej wykonywania. Biopsja gruboigłowa piersi pod kontrolą USG to sposób na uzyskanie próbki tkanki zadowalającej do analizy mikroskopowej. Wyniki tej biopsji powinny być wystarczające, aby dostarczyć lekarzom informacji potrzebnych do sformułowania zaleceń dotyczących leczenia lub dalszej obserwacji.
Źródła:
Caruncho MV, Branas F. Mirror pain as a complication of large core biopsy of the breast. Breast J 2006; 12:393–395.
Medical M. Achieve® automatic biopsy device: precise control and quality sampling. Merit Medical website 2020.
Bhatt AA, Whaley DH, Lee CU. Ultrasound-Guided Breast Biopsies: Basic and New Techniques. J Ultrasound Med. 2021 Jul;40(7):1427-1443. doi: 10.1002/jum.15517. Epub 2020 Sep 30. PMID: 32997819; PMCID: PMC8246574.
Mahoney MC, Newell MS. Breast intervention: how I do it. Radiology 2013; 268:12–24.