W Europie rak piersi jest uznawany za najczęstszy nowotwór wśród kobiet. Zgodnie z danymi dostępnymi do 2021 roku oczekuje się, że około jedna na osiem kobiet w Europie zachoruje na raka piersi przed 85. rokiem życia. Najnowsze dostępne dane wskazują na rosnący trend zachorowalności na raka piersi na całym kontynencie. Do tego trendu przyczyniają się różne czynniki społeczno-ekonomiczne, zmieniający się styl życia, zwiększona liczba badań przesiewowych i poprawa diagnostyki. Niemniej jednak wskaźniki przeżywalności również uległy poprawie dzięki wcześniejszemu wykrywaniu i lepszym opcjom leczenia.
Rak piersi w Polsce
Polska, kraj liczący ponad 38 milionów mieszkańców, wykazuje wyjątkowy wzorzec zachorowalności i umieralności na raka piersi. Według najnowszych danych sprzed 2021 roku wskaźniki zachorowalności na raka piersi w Polsce rosły szybciej niż średnia europejska. Może to być związane z przyjęciem zachodniego stylu życia, rosnącą długością życia i potencjalnie późnym wdrożeniem zorganizowanych programów badań mammograficznych. Niemniej jednak Polska poczyniła znaczące postępy w walce z rakiem piersi. Krajowy program przesiewowych badań mammograficznych rozpoczęty w 2006 roku, skierowany do kobiet w wieku od 50 do 69 lat, znacząco wpłynął na wczesną diagnozę i poprawę wskaźników przeżywalności. Ten program badań przesiewowych jest kamieniem węgielnym polskiej strategii walki z rakiem piersi, z planowanym dalszym rozwojem i rozszerzeniem zasięgu. Pomimo progresu, wciąż istnieją pewne wyzwania. Wskaźniki przeżywalności pacjentek z rakiem piersi, choć poprawiają się, nadal pozostają w tyle za niektórymi krajami Europy Zachodniej. Rozbieżność tę można przypisać kilku czynnikom, w tym opóźnionej diagnozie, nierównemu dostępowi do nowoczesnych terapii i różnicom w jakości opieki zdrowotnej w całym kraju.
Częstość zachorowania na raka piersi w Polsce
Według danych z lat poprzednich w Polsce rocznie diagnozuje się około 20 000 nowych przypadków raka piersi. Jest to poważny problem zdrowotny, który wymaga uwagi i działań mających na celu poprawę profilaktyki, wczesnego wykrywania i leczenia. Polski system opieki zdrowotnej, choć znajduje się pod presją, dąży do poprawy tych wskaźników. Podejmowane są wysiłki w celu zapewnienia bardziej jednolitego dostępu do wysokiej jakości opieki, zwiększenia świadomości społecznej na temat wczesnego wykrywania i zaoferowania kompleksowego wsparcia dla pacjentek z rakiem piersi. Podobnie jak w pozostałej części Europy, w Polsce również występują wyraźne różnice w zachorowalności na raka piersi wśród ludności miejskiej i wiejskiej. Zazwyczaj wskaźniki są wyższe na obszarach miejskich. Ta rozbieżność wskazuje na potrzebę dalszych badań i ukierunkowanych interwencji.
Wiarygodne źródła informacji na temat raka piersi
Dla bieżących i przyszłych badań, planowania polityki zdrowotnej i inicjatyw na rzecz świadomości pacjentów niezbędne są wiarygodne, aktualne statystyki. Aby uzyskać najnowsze dane, zachęcamy czytelników do korzystania ze źródeł takich jak WHO, ESMO, Cancer Research UK i Krajowy Rejestr Nowotworów w Polsce.
Potrzeba zmian na poziomie organizacji badań profilaktycznych
Podsumowując, zrozumienie zmieniających się trendów zachorowalności na raka piersi w Polsce i Europie jest niezbędne dla pracowników ochrony zdrowia i decydentów. Takie zrozumienie pomaga zapewnić wdrożenie skutecznych strategii profilaktycznych, zapewnienie optymalnej opieki, a ostatecznie ratowanie życia. Rak piersi pozostanie istotnym problemem zdrowia publicznego w Polsce i reszcie Europy w dającej się przewidzieć przyszłości. Konieczne są ciągłe wysiłki w celu poprawy wczesnego wykrywania, rozszerzenia dostępu do innowacyjnych metod leczenia i poprawy systemów wsparcia pacjentów. Współpraca na poziomie europejskim może być korzystna dla harmonizacji strategii, dzielenia się najlepszymi praktykami i poprawy wyników dla wszystkich kobiet zagrożonych lub żyjących z rakiem piersi.
Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Piersi – mammografia w ramach NFZ
Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Piersi jest inicjatywą realizowaną w Polsce w celu wcześniejszego wykrywania raka piersi i poprawy rokowań chorych. Oto kilka informacji na temat tego programu:
- Cel programu: Głównym celem Programu Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Piersi jest zapewnienie bezpłatnych badań mammograficznych dla kobiet w wieku od 50 do 69 lat w celu wczesnego wykrycia zmian nowotworowych w piersiach.
- Grupa docelowa: Program obejmuje kobiety w wieku od 50 do 69 lat, ponieważ w tej grupie wiekowej ryzyko zachorowania na raka piersi jest wyższe. Tym kobietom oferowane są badania mammograficzne co 2 lata. Programem objęte są również kobiety, które otrzymały w ramach programu profilaktyki raka piersi pisemne wskazanie do wykonania ponownej mammografii po 12 miesiącach z powodu obciążenia następującymi czynnikami ryzyka:
– rak piersi wśród członków rodziny (matka, siostra, córka),
– mutacja w obrębie genów BRCA1 lub BRCA2,
– brak wcześniej stwierdzonej zmiany nowotworowej piersi o charakterze złośliwym.
- Finansowanie: Program jest finansowany ze środków publicznych. Badania mammograficzne przeprowadzane w ramach programu są bezpłatne dla pacjentek.
- Miejsce wykonywania badań: Badania mammograficzne są przeprowadzane w specjalistycznych ośrodkach, które spełniają określone standardy i posiadają odpowiednie urządzenia do obrazowania mammograficznego. Ośrodki realizujące program można sprawdzić na stronie NFZ: https://gsl.nfz.gov.pl/GSL/GSL/ProgramyProfilaktyczne
- Zaproszenie i rejestracja: Kobiety w wieku od 50 do 69 lat są zapraszane do udziału w programie poprzez wysłanie do nich pisemnego zaproszenia. W ramach zaproszenia pacjentki otrzymują informacje o procedurze badania, lokalizacji ośrodków oraz sposobie rejestracji na badanie.
- Badania dodatkowe: Jeśli w wyniku mammografii zostaną zauważone podejrzane zmiany, pacjentki mogą zostać skierowane na dalsze badania diagnostyczne, takie jak biopsja lub badanie ultrasonograficzne.
Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Piersi ma na celu zwiększenie wykrywalności raka piersi we wczesnym stadium, co może zwiększyć szanse na skuteczne leczenie i poprawę rokowań. Zapewnia bezpłatne badania mammograficzne dla określonej grupy kobiet, co pomaga w wczesnym wykrywaniu potencjalnych zmian nowotworowych w piersiach.
Źródła:
– Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)
– Europejskie Towarzystwo Onkologii Medycznej (ESMO)
– Cancer Research UK
– Krajowy Rejestr Nowotworów (KRN)
– NFZ